اعمال نیک و اخلاق خوب، انسان را با صفا و نورانی می سازد و در نفس انسان ، آثار نیکویی برجا می گذارد که تا قیامت باقی و ثابت خواهند ماند. انسان نیکوکار جهت نزدیک شدن به خدا، برای رضا و محبت او تلاش می کند. وی همواره به یاد خداست و با او انس و الفت دارد. چنین مؤمنی با اخلاق پسندیده و عمل صالح روح خود را پرورش می دهد. خدایی که مرکز کمال و قدرت و سرچشمه همه زیبایی ها و پاکی ها ست.
هستند کسانی که بر خلاف انسان های نیکوکار ، عقاید غلط و باطل و اخلاق زشت و کردار ناشایست، در نفس پاک و حساس انسان اثر می گذارند و روان و نفس را تاریک و آلوده می سازند و موجب افسردگی می شوند. انسان بی دین و بدکردار از یاد خدا غافل و سرگرم کارهای دنیا می شود. از خدا دل می برد و به دنیا و لذت های حیوانی ، دل می بندد و چنین انسانی از صراط مستقیم و نورانی تکامل دور می شود. اسیر خواسته های حیوانی خویش می گردد و گوهر انسانیت را از دست می دهد.
آری تمام اعمال انسان، چه خوب و چه بد؛ در روان نفس و کارنامه عمل وی ثبت و ضبط می شود. فرشتگان که شب و روز مراقب انسان هستند همه ِاعمال و رفتار او را می نویسند و خدا بالاتر از آنان ناظر و شاهد رفتار انسان هاست. در قیامت که انسان برای حساب برانگیخته می شود، حقیقت وجود او آشکار می گردد. هر انسانی نامه ی عمل خویش را گشوده و آشکارا دریافت می کند و در آن به دقت می نگرد و همهِ ی اعمال گذشته را یک باره در برابر خویش حاضر می بیند.
کسانی که نامهِ عمل به دست راست آنان داده می شود، در بهشتی عالی زندگی خواهند کرد و به اصحاب یمین معروفند. اما کسانی که نامهِ عمل به دست چپ آنان داده می شود، در غل و زنجیر کشیده شده و به دوزخ افکنده می شوند. این افراد جزء اصحاب شمال هستند.
سه نکته مهم درس:
۱- اعتقادها و اخلاق و انسان ها ما به چند شکل ثبت و ضبط می شوند:
الف – نفس و روح انسان واقعیت آن ها را در خود نگه داری می کند.
ب – فرشتگان پروردگار آن ها را ثبت و ضبط می کنند.
پ – خدا بالاتر از همه شاهد و ناظر رفتار انسان هاست.
۲ – بعد از مرگ و انتقال به جهان آخرت، باطن و ذات و حقیقت وجود انسان آشکار می شود و انسان همهِ اعمال خود را حاضر می بیند.
۳ – انسان نیکوکار با دیدن نامه ی عمل خود خشنود می شود و انسان بدکردار از دیدن نامهِ عمل خود ناراحت و غمگین می گردد.
بیندیشید و پاسخ دهید درس ۳ :
۱ – اعمال نیک و اخلاق خوب چه آثار باقی و ثابتی را در نفس انسان بر جای می گذارند؟
اعمال نیک و اخلاق خوب، انسان را با صفا و نورانی و مسرور می سازد و آثار زیبا و شادی آفرینی در نفس انسان برجای می گذارد که باقی و ثابت خواهند ماند.
۲ – اخلاق زشت و کردار ناشایست چه آثاری در نفس انسان به جای می گذارند؟
اخلاق زشت و کردار ناشایست در نفس پاک و حساس انسان اثر گذاراست و روان و نفس انسان را تاریک و آلوده می سازند.
۳ – پیشوایان معصوم ، اثر پذیری نفس انسان را توصیف کرده اند؟ این اثر پذیری را به طور خلاصه توضیح دهید؟
نفس هر انسانی چون لوح پاک و سفیدی است که کارهای نیکو آن را می پروراند و نورانی و زیباتر می کنند و برعکس کارهای زشت و گناه همچون لکه های تاریک و سیاهی صفحه نفس را آلوده و پلید می سازند.
۴ – ثبت و ضبط اعمال را در وجود انسان، بوسیله ِ فرشتگان و خدای متعال توضیح دهید؟
فرشتگان پروردگار، همه اعمال ما را ثبت و ضبط می کنند و فوق و ورای آنان خدا ناظر و شاهد رفتار انسان ها ست.
۵ – اصحاب یمین به چه کسانی گفته می شود؟
به افرادی می گویند که در قیامت نامهِ عمل، در دست راست آنان گذاشته می شود.
۶ – اصحاب شمال به چه کسانی گفته می شود؟
به کسانی که در قیامت نامهِ عمل آنان به دست چپ داده می شود.
بخش سوم – نبوت و پیامبری
درس چهارم – نیاز انسان به پیامبران:
نکتهِ بسیار مهم ، آن است که انسان در پی این زندگی، حیات دیگری نیز دارد و علاوه بر امروز فردایی نیز در پیش است. او پس از این جهان به دنیای ابدی آخرت وارد می شود و در آن جهان به زندگی خویش ادامه می دهد. انسان می بایست، فردا در آن جهان حاصل کشت امروز خود را درو کند. انسان در جهان آخرت یا اهل سعادت و رستگاری یا اهل شقاوت بدبختی است. سعادت و شقاوت انسان در جهان آخرت، از اعمال او در این جهان مایه می گیرد و این دنیا مزرعه ِ آخرت است. انسان در این جهان هرچه در مزرعه نفس خویش بکارد، در جهان آخرت درو خواهد کرد.
انسان برای زندگی و اعمال خود به برنامه ای دقیق و جامع نیاز دارد. برنامه ایی جامع است که در آن سهم مصالح دنیا رعایت و نیز مصالح آخرت شده باشد.از سویی دیگر هم جانب جسم در آن رعایت شده و هم جانب نفس و جان انسان با عمر کوتاه و اندیشه و عقل محدود خود نمی تواند برنامه سعادت و تکامل اخروی و نفسانی خویش را تنظیم کند. پس تنها خدای جهان آفرین است که می تواند این برنامه ریزی را انجام دهد. اوست که انسان و جهان را آفریده و از اسرار آن ها آگاه است و عوامل سعادت و شقاوت انسان را در هر دو جهان به خوبی می شناسد.
این همان برنامهِ زندگی مادی و معنوی ، دنیوی و اخروی انسانهاست که خدا بوسیله ِ پیامبران که راهنما و راه شناس هستند، برای انسان ها فرستاده است.
پیامبران ممتاز انسان های ممتاز و برگزیده ای هستند که با پروردگار جهان در ارتباط اند و برنامه های حیات بخش الهی را می شنوند و در اختیار انسان ها قرار می دهند تا آنان را هدایت کنند.
سه نکته مهم درس:
۱- انسان طالب سعادت است و برای تأمین این هدف به برنامه ای دقیق و جامع نیاز دارد.
۲- انسان در پی این زندگی، حیات دیگری نیز در جهان آخرت دارد. در آن جهان نیز می خواهد در امنیت و سعادت باشد. او برای تأمین این هدف هم برنامه می خواهد.
۳- خدای جهان آفرین که از اسرار آفرینش انسان بطور کامل آگاه است، برنامه های تکامل و سعادت او را در هر دو جهان ، بوسیله ی پیامبران خود فرو فرستاده است. این برنامه دین نام دارد.
آیه ای از قرآن کریم :
ما تو را به حق بسوی خلق فرستادیم تا بشارت و بیم دهی و هیچ امتی نبوده مگر اینکه راهنمای بیم دهنده ای در میانشان …. آمده است.(سوره فاطر آیه ۲۴)
بیندیشید و پاسخ دهید درس ۴:
۱ – سعادت و شقاوت اخروی انسان از چه چیزی مایه می گیرد؟
از اعمال او در این جهان مایه می گیرد.
۲ – انسان برای زندگی و اعمال خود به برنامه ای جامع نیاز دارد. این برنامه ِ جامع چگونه است؟
برنامه ای جامع است که هم مصالح دنیا و هم مصالح آخرت را رعایت کرده باشد. همچنین جانب جسم و نیز جانب نفس و جان در آن رعایت شده باشد.
۴- آیا انسان به تنهایی می تواند با عقل و تدبیر خویش برنامه ِ کاملی را برای سعادت خود تنظیم کند؟ چرا؟
چون انسان از نیازهای نفسانی و آخرتی خویش بطور کامل آگاه نیست و از اسرار در مورد آفرینش خود، و جهان از چگونگی ارتباط جسم و روح در زندگی دنیوی و اخروی اطلاع ندارد؛ انسان با عمر کوتاه و اندیشه و عقل محدود خود نمی تواند برنامه سعادت و تکامل اخروی و نفسانی خویش را تنظیم کند.
۴ – چرا فقط خدای جهان آفرین می تواند برنامه ی سعادت دنیا و آخرت انسان را تنظیم کند؟
چون اوست که انسان و جهان را آفریده و به اسرار و رموز آن ها آگاه و آشنا است و عوامل سعادت و شقاوت انسان را در هر دو جهان بخوبی می داند.
۵ – دین عینی چه ؟
دین همان برنامه ی زندگی مادی و معنوی، دنیوی و اخروی انسان هاست ، که خدا بوسیله پیامبران که راهنما و راه شناسند، برای انسان ها فرستاده است
دانلود مجموعه نمونه سوالات سوم راهنمایی نوبت دوم ( ویژه اعضا سایت)