درس 19
مردم قاره ی آمریکا از نژادها و تیره های گوناگون تشکیل شده اند. مهم ترین آن ها عبارت اند از:
بومیان: سرخ پوستان ساکنان اصلی و قدیمی آمریکا هستند که به آن ها هندی نیز می گویند. پس از کشف آمریکا و با ورود سفید پوستان اروپایی به این قارّه جنگ هایی بین بومیان و اروپائیان رخ داد که به سبب آن بسیاری از سرخ پوستان از بین رفتند. امروزه عده ی بسیار کمی از آن ها باقی مانده اند)
سفید پوستان : از قرن شانزدهم میلادی به بعد، به تدریج مهاجران سفید پوست اروپایی در آمریکا سکونت گزیدند و روز به روز بر تعداد آن ها افزوده شد. امروزه عده ی زیادی از مردم قاره ی آمریکا دو رگه هستند که از اختلاط نژاد و ملیت های گوناگون به وجود آمده اند.
سیاهان : سیاه پوستان آمریکایی در واقع فرزندان و نوادگان بردگان آفریقایی هستند که دوران استعمار به وسیله سفید پوستان برای کار در مزارع کشاورزی و معادن به اجبار به این قاره آورده شدند. امروزه عده ی زیادی سیاه پوست در آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی زندگی می کنند.
در ایالات متحده ی آمریکا ، سیاه پوستان بیشتر در جنوب شرقی این کشور و نیز در شهرهای بزرگی چون شیکاگو و نیویورک زندگی می کنند و شرایط زندگی آنان از نظر اقتصادی و اجتماعی در مقایسه با سفید پوستان نامناسب است.
در قاره ی آمریکا در فرهنگ متفاوت وجود دارد: در آمریکای شمالی به سبب مهاجرت انگلیسی ها، فرهنگ آنگلوساکسون غلبه دارد و زبان مردم انگلیسی است. دو کشور ثروتمند و صنعتی جهان ، یعنی کانادا و ایالات متحده آمریکا در این بخش واقع شده اند. بندر نیویورک بزرگ ترین شهر و بندر تجاری جهان است و مقر سازمان ملل متحد در ایالات متحده ی آمریکا قرار دارد. آمریکای مرکزی و جنوبی به سبب مهاجرت اسپانیایی ها و پرتغالی ها به این بخش، فرهنگ لاتینی دارند؛ از این رو ، به آمریکای مرکزی و جنوبی آمریکای لاتین هم گفته می شود.
رشد جمعیت در آمریکای لاتین بیشتر از آمریکای شمالی است.
فعالیت :
۱ – آمریکای لاتین به کدام بخش از قاره ی آمریکا گفته می شود؟چرا؟
آمریکای مرکزی و جنوبی، به سبب مهاجرت اسپانیایی و پرتغالی ها به این بخش.
۲ – به نقشه پراکندگی نژادها در قاره ی آمریکا توجه کنید. دو رگه ها بیشتر در آمریکای شمالی پراکنده شده اند یا در آمریکای مرکزی و جنوبی ؟
درآمریکای مرکزی و جنوبی.
۳- منشأ سیاه پوستانی که امروزه در قاره ی آمریکا زندگی می کنند کجاست؟ توضیح دهید.
سیاه پوستان آمریکایی در واقع فرزندان و نوادگان بردگان آفریقایی هستند که در دوران استعمار به وسیله ی سفید پوستان برای کار در مزارع کشاورزی و معادن به اجبار به این قاره آورده شده اند.
۴ – با توجه به نقشه ی بالا توضیح دهید.
نام یک کشور در آمریکای مرکزی —> مکزیک
نام دو کشور در آمریکای شمالی —> کانادا – ایالات متحده آمریکا
نام سه کشور در آمریکای جنوبی —> آرژانتین ، شیلی ، بولیوی
۵- پایتخت ایالات متحده ی آمریکا کدام شهر است ؟ مقرّ سازمان ملل متحد در کدام شهر آمریکاست؟ این شهرها در کدام سمت آمریکا قرار دارند؟
واشنگتن ، نیویورک ، شرق
درس بیستم:
چه عواملی موجب پیشرفت اقتصادی آمریکای شمالی شده است؟
آمریکای شمالی :
دو کشور آمریکای شمالی (ایالات متحده ی آمریکا و کانادا) به دلایل مختلف از پیشرفته ترین کشورهای صنعتی دنیا هستند از جمله:
آمریکای شمالی معادن زیرزمینی فراوانی دارد و از نظر منابع طبیعی نیز به دلیل وسعت خاکهای قابل کشت، رودهای پرآب و تنوع آب وهوایی غنی است.
پیشرفت و توسعه ی آمریکای شمالی، به ویژه ایالات متحده آمریکا علاوه بر این، مدیون اروپاییان است که پس از کشف آمریکا به این قاره مهاجرت کردند. آن ها سرمایه هایی را که با خود آورده بودند و همچنین مهارت ها و استعدادهای خود را در این سرزمین ها به کار گرفتند و در مدت چند قرن تمدن جدیدی را به وجود آوردند.
عوامل دیگری نیز در توسعه ی اقتصادی آمریکای شمالی تأیید داشته است؛ مثلاً در جنگ جهانی دوم صنایع کشورهای اروپایی اغلب ویران شد ولی ایالات متحده ی آمریکا به دلیل دور بودن از منطقه ی جنگ آسیبی ندید و توانست از رقیبان خود جلو بیفتد.
دو کشور ایالات متحده ی آمریکا و کانادا در طی سال های طولانی با جذب نیروهای متخصص و دانشمندان سایر کشورها، توانسته اند به صنعت و اقتصاد خود رونق دهند.
کشورهای آمریکای شمالی، هم از نظر کشاورزی و دام داری و همه از نظر صنعت، پیشرفته اند. ایالات متحده ی آمریکا صادر کننده ی محصولات کشاورزی، به ویژه گندم، انواع کالاهای صنعتی و نیز اسلحه به سایر نواحی جهان است.
آمریکای لاتین:
کشورهای آمریکای لاتین مانند دو کشور آمریکا و کانادا پیشرفته و صنعتی نیستند. بلکه بیشتر تولید کننده و صادر کننده ی مواد اولیه ی صنعتی و محصولات کشاورزی هستند.
فعالیت :
۱ – به نقشه ی مصور اقتصادی توجه کنید و به سؤال ها پاسخ دهید
الف – در آمریکای شمالی (کانادا و ایالات متحده ی آمریکا) کدام محصولات کشاورزی تولید می شود؟
ب – در آمریکای شمالی کدام معادن زیر زمینی و منابع طبیعی وجود دارد؟
ج – چند محصول مهم کشاورزی در آمریکای لاتین را نام ببرید.
گندم ، ذرت ، انگور، پنبه ، توتون ، مرکبات
طلا، نفت ، زغال سنگ
قهوه، موز، نیشکر، گندم، انگور ، توتون ، پنبه
۲ – صادرات ایالات متحده آمریکا چیست؟
محصولات کشاورزی به ویژه گندم، انواع کالاهای صنعتی و نیزاسلحه به سایر نواحی جهان است.
۳ – کشورهای آمریکای لاتین را از نظر پیشرفت صنعتی و اقتصادی با کشورهای آمریکای شمالی مقایسه کنید.
کشورهای آمریکای لاتین مانند دو کشور آمریکا و کانادا پیشرفته و صنعتی نیستند، آن ها بیشتر تولید کننده و صادر کننده منابع و معادن زیرزمینی و محصولات اولیه کشاورزی هستند.
۴ – چه عواملی موجب پیشرفت و توسعه ی اقتصادی آمریکای شمالی شده است؟ جدولی دو ستونی رسم کنید و در یک ستون آن عوامل طبیعی و در ستون دیگر عوامل انسانی مربوط به آن را بنویسید.
| عوامل طبیعی | عوامل انسانی |
| معادن زیر زمینی فراوان( زغال سنگ، نفت …) غنی بودن منابع طبیعی (وسعت خاک های قابل کشت ، رودهای پر آب و تنوع آب و هوایی، دور بودن از منطقه جنگ در جنگ جهانی دوم | به کار گرفته شدن مهارت و استعدادهای اروپائیان به قاره ی آمریکا.
جذب نیروهای متخصص دانشمندان سایر کشورها |
درس 21
ویژگی های طبیعی: قاره ی استرالیا کم وسعت ترین قاره ی روی زمین است. تا پنجاه سال پیش، به استرالیا و نیز جزایری در اقیانوس آرام قاره ی اقیانوسیه می گفتند ولی اکنون کشور استرالیا خود به تنهایی یک قاره مستقل محسوب می شود.
بیشترسرزمین استرالیا را بیابان های گرم و خشک تشکیل داده است و به همین سبب اکثریت مردم در سواحل زندگی می کنند، زیرا آب و هوای سواحل معتدل تر و دلپذیرتر است.
ساکنان اصلی استرالیا بومیانی هستند که از هزاران سال پیش در این قاره بوده اند. اما در دوره ی استعمار که مهاجران انگلیسی به استرالیا آمدند با از بین بردن بومیان،َ این قاره را به تصرف خود درآوردند و بر آن حاکم شدند.
موقعیت و ناهمواری ها:
قاره ی استرالیا جزیره ی بسیار پهناوری است که بین آب های اقیانوس آرام و اقیانوس هند قرار گرفته است. به یک نقشه یا کره ی جغرافیایی نگاه کنید. قاره ی ا سترالیا در نیم کره ی شمالی واقع است و یا درنیم کره ی جنوبی ؟ نیم کره ی جنوبی
همان طور که در نقشه یا کره مشاهده می کنید، در شرق استرالیا، در آب های اقیانوس آرام، جزایر بسیار به صورت پراکنده وجود دارد. به این جزایر اقیانوسیه می گویند. تعداد این جزایر به ۲۰ تا ۳۰ هزار می رسد.
یکی از جزایر مهم اقیانوسیه کشور نیوزیلند (زلاند نو) است که از دو جزیره بزرگ اصلی و تعداد جزایر کوچک تشکیل شده است.
نیوزیلند به طور کامل کوهستانی است و رشته کوه های آلپ جنوبی در این جزایر مشاهده می شود.
فعالیت :
به شکل ۸۷ دقت کنید و به پرسش های زیر پاسخ دهید:
۱ – رشته کوه های نسبتاً مرتفع در کدام سمت استرالیا قرار گرفته است؟
شرق
۲ – کدام رود مهم از این رشته کوه ها سرچشمه می گیرد؟
رود دارلینگ
۳- جلگه ی مرکزی استرالیا به چه علت تشکیل شده است؟
این جلگه از آبرفت رودهایی که از رشته کوه های شرقی سرچشمه گرفته اند ایجاد شده است.
۴ – در نیمه ی غربی استرالیا چه نوع ناهمواری وجود دارد؟
فلات
۵ – سد بزرگ مرجانی در کدام سمت استرالیا و در آب های کدام اقیانوس به وجود آمده است؟
شمال شرقی، اقیانوس آرام
آب و هوا و پوشش گیاهی و زندگی جانوری :
استرالیا کم باران و گرم است. قسمت پهناوری از مناطق مرکزی این قاره را بیابآن های خشک و غیرقابل کشت تشکیل داده است . البته سواحل شمالی دارای آب و هوای گرم و مرطوب و بخش جنگل های انبوه سواحل جنوب شرقی از آب و هوای معتدل برخوردار است. نیوزیلند در اقیانوس آرام و در منطقه ی معتدل جنوبی واقع شده است و آب و هوای معتدل مرطوب اقیانوسی دارد.
سایر جزایر اقیانوسیه گرم و مرطوب اند و به سبب بارندگی زیاد، قسمت اعظم این جزایر را پوشش گیاهی متراکم جنگل و علفزار پوشانده است.
جدایی قاره ی استرالیا و جزایر اقیانوسیه از سایر قاره های جهان باعث پیدایش حیوانات و گیاهان خاصی در این قاره شده است که در سایر قاره های جهان کمتر یافت می شود؛ از جمله حیواناتی مثل کانگورو و کوالا و گیاهانی چون درخت اکالیپتوس.
فعالیت ۲ :
۱ – اقیانوسیه به کجا گفته می شود؟
تا پنجاه سال پیش به استرالیا و نیز جزایری در اقیانوس آرام قاره ی ا قیانوسیه می گفتند.
۲ – چند نمونه از گیاهان و حیوانات خاص قاره ی ا سترالیا را نام ببرید؟
حیواناتی مثل کانگورو، کوالا و گیاهانی چون درخت اکالیپتوس.
۳ – چرا بیشتر نواحی مرکزی و غربی استرالیا خالی از پوشش گیاهی است یا فقط از بوته های خاردار پوشیده شده است؟
استرالیا کم باران و گرم است قسمت پهناوری از نواحی مرکزی این قاره بیابآن های خشک و غیرقابل کشت است. نواحی غربی نیز به دلیل فلات غربی خالی از پوشش گیاهی است
درس 22
قاره ی استرالیا دارای منابع و معادن فراوان است.سپس از کشف این قاره توسط اروپائیان، مهاجران زیادی از اروپا و به ویژه انگلستان راهی این جزیره شدند و بخش های مختلف آن را کم کم زیر نفوذ خود در آوردند. براثر توسعه ی صنعت و فناوری و استخراج منابع و معادن، امروزه استرالیا به یکی از کشورهای پیشرفته ی صنعتی جهان مبدل شده است.
استرالیا با وجود کمی وسعت اراضی قابل کشت دارای تولیدات کشاورزی قابل توجهی است. مهم ترین محصولات آن در درجه ی اول گندم است که به شیوه ی مکانیزه کشت شده و به نقاط دیگر جهان صادر می شود. همچنین، دارای باغ های انگور و مرکبات فراوان است. استرالیا و نیوزیلند از مهم ترین مراکز پرورش دهنده ی دوم در جهان هستند و محصولات دامی به ویژه گوشت و پشم از صادرات مهم این دو کشور است.
صنعت نیز در استرالیا و نیوزیلند پیشرفته است. سیدنی و ملبورن دو بندر مهم استرالیا از مراکز مهم صنایع کشتی سازی و صنایع شیمیایی به شمار می روند. جمعیت استرالیا نسبت به وسعت آن کم است(۹/۱۸ میلیون نفر). بیشتر جمعیت آن از نژاد سیاه و دو رگه تشکیل شده است. زبان رسمی مردم، انگلیسی است ولی بومیان به زبان محلی خود صحبت می کنند. دین اکثریت مردم مسیحی (کاتولیک و پروتستان ) است. مراکز حکومت استرالیا، شهر کانبراست.
فعالیت : ۱ – با استفاده از دو کلمه ی مهاجران اروپایی و بومیان درباره ی استرالیا توضیح دهید.(در دو سطر).
ساکنان اصلی استرالیا بومیانی هستند که از هزاران سال پیش در این قاره ساکن بوده اند. اما در دوره استعمار مهاجران اروپایی به استرالیا آمدند.
۲) الف – چرا در طی سال های طولانی کشور استرالیا مهاجران زیادی را از تمامی نقاط دنیا پذیرفته است؟
ب) شهرهای پرجمعیت استرالیا بیشتر در کدام نواحی آن به وجود آمده اند؟چرا؟
قاره ی ا سترالیا دارای منابع و معادن فراوان است. پس از کشف این قاره توسط اروپاییان، مهاجران زیادی از اروپا و به ویژه انگلستان راهی این جزیره شدند و بخش های مختلف آن را کم کم زیر نفوذ خود درآوردند.
در کناره های شرقی، در مراکز صنعتی و تجاری در بندرها، و در نیوزیلند.
۳ – زبان رسمی مردم استرالیا، …. دین اکثریت مردم، …. و مرکز حکومت این کشور ….. است.
انگلیس – مسیحی – کانبرا
۴ – به نقشه مصوّر اقتصادی استرالیا و نیوزیلند توجه کنید و درباره ی موضوعات زیر به طور مختصر توضیح دهید.
کشاورزی: استرالیا با وجود کمی وسعت اراضی قابل کشت دارای تولیدات کشاورزی قابل توجه است.
دامپروری: هم استرالیا و هم نیوزیلند از مهم ترین مراکز تربیت کننده ی دوم در جهان می باشند و محصولات دامی به ویژه گوشت و پشم از صادرات مهم این دو کشور است.
بنادر : سیدنی و ملبورن دو بندر مهم استرالیا از مراکز مهم صنایع کشتی سازی و صنایع شیمیایی به شمار می روند.
معادن : قاره ی ا سترالیا دارای منابع و معادن فراوان است.معادنی مانند طلا، چاه نفت، زغال سنگ، الماس
نکات و سوالات درسی از زبان فارسی اول دبیرستان ( ویژه اعضا سایت ) 